Κυκλική οικονομία: οι γιαγιάδες τώρα δικαιώνονται!

Η φιλοσοφία του «δεν πετάμε τίποτα» ήταν κυρίαρχη, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, στην Ελλάδα. Λιγότερο στις πόλεις και περισσότερο στα χωριά, το χρησιμοποιημένο λάδι γινόταν σαπούνι, το δέρμα από τα πρόβατα γινόταν κάπα, τα κομματάκια από ύφασμα γίνονταν σκεπάσματα ή διακοσμητικά και πάει λέγοντας.

Μην αναρωτηθείτε «προς τι η νοσταλγία», διότι μοναδικός σκοπός της αναφοράς είναι να δείξει ότι χρειάστηκαν μόλις 60 χρόνια για να επιστρέψει η σοφία της πολυμήχανης γιαγιάς ως το μοναδικό, ίσως, βιώσιμο οικονομικό μοντέλο που θα βοηθήσει τον πλανήτη να μην υποκύψει στα αδιέξοδά του. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε τότε η οικιακή οικονομία, με την κοινή λογική της νοικοκυράς, σήμερα ονομάζεται κυκλική οικονομία και αποτελεί την πλέον σύγχρονη τάση στην παραγωγική και καταναλωτική διαδικασία.

Όπως είχε αναφέρει ο πρώην γενικός διευθυντής του Συμβουλίου του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, «Η κυκλική οικονομία είναι ένα νέο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση ανάλωσης πρώτων υλών, μέσω της μεγιστοποίησης των δυνατοτήτων αξιοποίησής τους, με τη μορφή «επαναχρησιμοποιώ, επισκευάζω, ανακυκλώνω», αντί του υφιστάμενου γραμμικού «παίρνω, παράγω, καταναλώνω, πετάω»».

Η εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας δημιουργεί αξία και ευκαιρίες για καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, δίνοντας ώθηση για καινούργιες επενδύσεις και θέσεις εργασίας, αλλά και προοπτικές επίλυσης θεμάτων στη διαχείριση αποβλήτων. Αποτελεί, δε, την απάντηση στην αντικειμενική αδυναμία του πλανήτη να καλύπτει μακροπρόθεσμα τις ανάγκες σε φυσικούς πόρους και πρώτες ύλες, την οποία δημιούργησε η εφαρμογή του γραμμικού μοντέλου.»

Η διαφορά της κυκλικής οικονομίας από την ανακύκλωση είναι ότι στην ανακύκλωση το προϊόν –αφού χρησιμοποιηθεί- διαλύεται, αποσυντίθεται και οι πρώτες ύλες που προκύπτουν από αυτό χρησιμοποιούνται για την παραγωγή νέων προϊόντων. Στην κυκλική οικονομία, το προϊόν σχεδιάζεται από την αρχή με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να μεταποιηθεί για να χρησιμοποιηθεί ως καινούργιο. Με πολύ απλά λόγια θα έλεγε κάποιος ότι η κυκλική οικονομία είναι το εξελιγμένο «παιδί» της ανακύκλωσης, που υπερβαίνει τις αδυναμίες της και, το κυριότερο, επιμηκύνει εντυπωσιακά τη διάρκεια ζωής των προϊόντων.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι αποτελεί ένα μοντέλο που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στους τομείς της παραγωγής και της κατανάλωσης, με στόχο μια οικονομία στην οποία τίποτε δεν πάει χαμένο και όλα επαναχρησιμοποιούνται. Μόνον έτσι θα μπορέσει να μπει φρένο στην ξέφρενη σπατάλη των φυσικών πόρων του πλανήτη, που απειλεί σοβαρά τη μελλοντική επιβίωση του ανθρώπινου –και όχι μόνο- είδους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει μια σειρά από μέτρα για να βοηθήσει επιχειρήσεις και καταναλωτές να μεταβούν στο νέο αυτό μοντέλο που υπόσχεται νέες προοπτικές για την απασχόληση, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.