Οικοτουρισμός-Αγροτουρισμός:
Προοπτική και πρόκληση για το μέλλον

Η Ελλάδα αποτελεί διεθνή σημαντικό τουριστικό προορισμό και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το 2018 θα καταγραφεί αύξηση του αριθμού των επισκεπτών. Οι σύγχρονες απαιτήσεις στην τουριστική βιομηχανία, προβάλλουν την ανάγκη σχεδιασμού, προβολής, προώθησης και εφαρμογής άλλων μοντέλων τουριστικής ανάπτυξης, με κριτήρια και προτεραιότητες περιβαλλοντικές και κοινωνικές.

Όλα αυτά οδηγούν προς την οδό της μόνης μορφής ανάπτυξης που έχει ήδη αποδείξει ότι ανοίγει θετικές προοπτικές: της βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία υπηρετεί τις ανάγκες του ανθρώπου χωρίς να εξαντλεί τους πόρους που τον συντηρούν.  Για τη χώρα μας, ειδικά, η μετάβαση σε ένα εκτεταμένο μοντέλο πράσινης επιχειρηματικότητας που θα βασίζεται στην καινοτομία και την τεχνογνωσία είναι απολύτως εφικτή, αρκεί να γίνει ο κατάλληλος σχεδιασμός και να αναπτυχθούν αποτελεσματικές συνεργασίες ανάμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση, την ιδιωτική πρωτοβουλία και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

Σχετικές μορφές τουρισμού, οι οποίες δίνουν βαρύτητα στο περιβάλλον, την κοινωνία και τη βιωσιμότητα, είναι και ο Οικοτουρισμός και ο Αγροτουρισμός. Ο Οικοτουρισμός και ο Αγροτουρισμός κατατάσσονται στις μορφές εναλλακτικού τουρισμού και μπορεί να έχουν σύνθετη ταυτότητα και να περιλαμβάνουν και άλλες ειδικές μορφές τουρισμού, όπως τον αθλητικό, τον ιαματικό, τον θρησκευτικό, τον εκπαιδευτικό, τον αρχαιολογικό της περιπέτειας, της αναρρίχησης, της γαστρονομίας κ.α.

Κεντρικός στόχος του Οικοτουρισμού-Αγροτουρισμού είναι να προσφέρει περιβαλλοντικές και κοινωνικές υπηρεσίες, προτάσεις και αποδράσεις στους επισκέπτες ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες, προστατεύοντας το περιβάλλον και μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Στο πλαίσιο του Οικοτουρισμού και Αγροτουρισμού, οι υποδομές, οι δραστηριότητες, η φιλοξενία, οι μετακινήσεις καθώς και οι βιωματικές εμπειρίες στηρίζονται στην περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα. Οι επισκέπτες αναζητούν την εμπειρία της σύνδεσης και της επαφής με τη φύση, την ευκαιρία να γνωρίσουν τις τοπικές κοινωνίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, να εξασφαλίσουν γαστρονομικές διαδρομές και αποδράσεις, να ανακαλύψουν τα μοναδικά τοπία και τα είδη χλωρίδας και πανίδας της ελληνικής βιοποικιλότητας καθώς και να αποκτήσουν εμπειρίες συμμετέχοντας σε δράσεις και εργασίες περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα.

Η χώρα μας με τη μεσογειακή ταυτότητά της, το εξαιρετικό κλίμα της και το μοναδικό φυσικό πλούτο της ξεχωρίζει ως εν δυνάμει οικοτουριστικός και αγροτουριστικός προορισμός λόγω της σημαντικής χλωρίδας και πανίδας της, του μοναδικού τοπίου της, της ιδιοσυγκρασίας των κατοίκων της και της μοναδικής φιλοξενίας που προσφέρει. Η ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας συνδυάζει θάλασσα, βουνό, φαράγγια, λίμνες, υγροτόπους και φιλοξενεί πολλά προστατευόμενα και ενδημικά είδη. Παράλληλα, παρουσιάζει μία ιδιαίτερη περιβαλλοντική δυναμική λόγω του Δικτύου των Περιοχών Natura 2000, σε όλη την επικράτεια της, στις οποίες και έχουν καταγραφεί πολλά προστατευόμενα είδη και σημαντικοί βιότοποι και ενδιαιτήματα.

Το θεσμικό πλαίσιο για την μακροπρόθεσμη προώθηση του Οικοτουρισμού και του Αγροτουρισμού, ως ανταγωνιστικών μοντέλων τουριστικής ανάπτυξης έχει ήδη δημιουργηθεί σε εθνικό επίπεδο. Όπως προβλέπεται, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να φέρουν το Ειδικό Σήμα , αρκεί να πληρούν τα κριτήρια, τους όρους και τις προϋποθέσεις του νομοσχεδίου.. Στόχος των επιχειρήσεων αυτών είναι να σχεδιάζουν, οργανώνουν, προβάλλουν, προωθούν ταξίδια και δραστηριότητες σε τόπους ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, να συμβάλλουν στην απόκτηση περιβαλλοντικής γνώσης και στην ευαισθητοποίηση, να εξοικειώνουν τον επισκέπτη με την τοπική κουλτούρα και τα τοπικά προϊόντα, καθώς και να διασφαλίζουν την προστασία των φυσικών πόρων της περιοχής στην οποία δραστηριοποιούνται. Οι επιχειρήσεις Οικοτουρισμού και Αγροτουρισμού μπορούν να ενταχθούν σε εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα ενίσχυσης.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ειδικότερα του Οικοτουρισμού και του Αγροτουρισμού ώστε να σχεδιάσει και προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες με καινοτόμες προσεγγίσεις, αειφόρο χαρακτήρα που θα συμβάλλουν προς μία βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.